I’ls ons 1960 han las Ouvras Electricas Engiadina SA (OEE) fabrichà il mür da serra Punt dal Gall. Pel provedimaint e’l mantegnimaint da quist mür da serra han las OEE survgni il permiss da fabrichar ün tunnel da La Drossa sper la via sur il Pass dal Fuorn fin pro la Punt dal Gall. «Quel tunnel cun üna lung-hezza da 3,5 kilometers e largezza da 2,55 meters es daspö passa ün mez tschientiner proprietà da las OEE», ha declerà in lündeschdi il directer Michael Roth a La Drossa a chaschun da la prüma palada per la sanaziun dal tunnel, «per cha la sgürezza saja garantida vain il tunnel uossa sanà infra duos ons per 17 milliuns francs.» Pella prüma palada d’eiran gnüts eir ils duos presidents cumünals, Damiano Bormolini da Livigno ed Emil Müller da Zernez.

«Üna colliaziun indispensabla»
Cha tant las OEE sco eir Livigno sajan partenari importantss da Zernez, ha declerà Emil Müller, «Livigno es üna sporta attractiva eir per nos turissem e las Ouvras Electricas sun il patrun da lavur il plü grond in nos cumün.» El ha dit cha las OEE pajan minch’on 2,5 milliuns francs fits d’aua a Zernez. «Implü profitan las dittas indigenas da las investiziuns da las OEE», ha’l agiunt, «scha mâ pussibel vegnan resguardadas firmas indigenas per far las lavuors.» El ha manzunà però eir ils problems dal trafic in direcziun da Livigno chi s’hajan augmantats fermamaing i’ls ultims ons: «Il record es stat quist inviern in sonda, ils 22 da favrer. Quel di sun passats 8860 veiculs tras il tunnel Munt La Schera.» Seis collega Damiano Bormolini ha dit chi tscherchan soluziuns co persvader a lur giasts da bandunar Livigno fingià in venderdi o pür in dumengia, e na tuots la sonda. «Il tunnel Munt La Schera es per Livigno eir indispensabel perquai chi’d es l’unica colliaziun culla Svizra sgüra eir d’inviern», ha explichà Damiano Bormolini.

Sgürar il plafuond dal tunnel
Heinz Gross, manader da progets da renovaziuns, e Michael Spechtenhauser, chi maina la sanaziun actuala dal tunnel Munt La Schera, han preschantà il proget. Sco chi han dit ha la substanza da fabrica pati culs ons. «Il tunnel es per part betunà cumplettamaing, per part esa laschà il grip natüral ed in tschels lös es il tunnel gnü gunità, i s’ha squittà sü betun cun üna pumpa», ha dit Gross. E Spechtenhauser ha cuntinuà chi s’haja da sanar impustüt il plafuond «per evitar chi croudan tocs da gunit o crappa giò sül vial.» Per pudair far quista lavur ston ils lavuraints tour giò tuot l’infrastruc-tura montada vi dal plafuond, glüms, il video pella survaglianza dal tunnel e’l cabel sensoric chi annunzcha incendis. «Nus installain glüms LED nouvas, l’indriz da survaglianza dvainta digital e’l cabel sensoric vain rimplazzà cun ün nouv», ha dit il manader da proget.
Pro la nischa 5 ha gnü lö la prüma palada simbolica dal fabricat: Il directer da las OEE, Michael Roth, e’ls duos presidents cumünals Emil Müller e Damiano Bormolini han taglià ün pêr lingias chi nu vegnan plü dovradas. Las lavuors da sanaziun düran uossa trais mais. «Natüralmaing perdaina in quist temp las entradas per passar tras il tunnel», ha dit Michael Roth, «ma in quista maniera pudaina lavurar concentradamaing e svelta e spargnain uschea cuosts da fabrica.»
Per trais mais vain serrà il tunnel eir da l’on 2021, eir quella jada da settember fin november.

Autur: Flurin Andry/FMR