La gruppa da lavur «Pro Bahnverbindung Scuol – Mals 2032» es actualmaing fich activa. D’incuort ha la gruppa activà üna pagina d’internet cun tuot las infuormaziuns a reguard la visiun per üna colliaziun da tren tanter Scuol e Mals ed insomma per bunas colliaziuns da tren cun differents progets visiunaris illa Terra Raetica. Quista gruppa vain presidiada da la grondcusgliera Valérie Favre Accola. Ella ha inoltrà in december ün’incumbenza a la Regenza grischuna per laschar valütar da nouv il stüdi d’ütilità cha la Grischconsulta AG vaiva realisà dal 2012. Cha daspö quella jada s’haja müdada la situaziun e cha las nouvas conclusiuns dessan gnir resguardadas illa valütaziun, scriva Valérie Favre Accola ill’incumbenza chi’d es gnüda suottascritta da bod la mità dals deputats. Implü pretenda ella cun quist’incumbenza cha la Regenza preschainta ün concept per realisar ils böts da la decleranza d’intenziun chi’d es gnüda suottascritta als 9 settember dals rapreschantants dal Grischun, dal Tirol dal Nord, dal Tirol dal Süd e da la Lombardia (verer «Engadiner Post/Posta Ladina» dals 28 november 2020).

Resguardar i’l concept da spazi
La mità da schner ha la gruppa da lavur «Pro Bahnverbindung Scuol – Mals» eir tut posiziun a reguard il concept da spazi regiunal da la Regiun Engiadina Bassa Val Müstair. Uschè salüdess la gruppa da lavur cha la sparta mobilità dal concept da spazi regiunal gniss adattà cul sustegn activ per la realisaziun d’üna cruschada alpina Terra Raetica (Alpenkreuz Terra Raetica). Tenor la gruppa da lavur dess avair priorità la colliaziun da l’Engiadina Bassa i’l Vnuost, ingio cha la Val Müstair dess eir gnir resguardada. La visiun d’üna cruschada alpina Terra Raetica cuntegna però eir las colliaziuns da Sta. Maria cun Bormio/Tirano e da Scuol cun Landeck e Garmisch-Partenkirchen. Sco cha la gruppa da lavur scriva in sia consultaziun dessan las visiuns eir gnir resguardadas ill’analisa da fermezzas e deblezzas e da schanzas e ris-chs dal sectur mobilità. A la gruppa da lavur fan dal rest part sper Valérie Favre Accola, eir Gabriella Binkert Becchetti, Not Carl, Hanspeter Danuser, Dario Giovanoli, Franziska Preisig, Erwin Bundi e’l perit in dumondas da progets e colliaziuns da tren Paul Stopper. El es stat blers ons planisader da trafic dal chantun Grischun e s’ingascha gugent per las visiuns da progets da trens.

Favorisà da Scuol a Taufers
Sülla pagina d’internet preschainta Paul Stopper eir üna preschantaziun dal proget «Alpenkreuz Terra Raetica» chi tematisescha il svilup da las colliaziun da tren illas trais regiuns da cunfin chi fuorman la Terra Raetica. In sias explicaziuns tematisescha l’indschegner da trafic public las colliaziuns directas tanter Turich e Bozen e tanter München e Milano. Ed i’l center da quistas colliaziuns stan ils progets visiunaris da tren tanter Landeck e Scuol, tanter Sta. Maria e Bormio e natüralmaing la colliaziun tanter Scuol e Mals. Per quai chi reguarda quista colliaziun, favorisescha Paul Stopper la varianta da Scuol a Taufers a quella da Scuol a Mals. Tenor il perit füssa nempe da survendscher tanter Scuol e Taufers damain meters d’otezza co da Scuol a Mals e dal rest füss eir la colliaziun cun la Val Müstair fingià datta. Tenor üna calculaziun cuostess la colliaziun raduond 750 milliuns francs. Sco cha’l regent dal Tirol dal Süd Arno Kompatscher ha fingià declerà a las medias, surpigliess l’UE raduond 75 pertschient dals cuosts e per la Svizra restessan 25 pertschient chi pudessan gnir finanziats sur fondos e chaschas d’infrastructura. «Ils raps sun avantman. Uossa esa important da deliberar e retrar quels tant per la planisaziun e per la realisaziun», disch Paul Stopper sco facit in seis referat. Cha’ls progets stopchan uossa gnir inoltrats pro’ls differents uffizis per la realisaziun.

Avantag per rait d’ota tensiun
Eir Not Carl s’ingascha cun fervenza illa gruppa da lavur per üna colliaziun da tren tanter l’Engiadina Bassa ed il Vnuost. El ha eir inizià dal 2019 üna gruppa da Facebook per la colliaziun Scuol – Mals chi dombra fingià passa 2300 commembers da tuots trais pajais ingio chi vain discus activamaing a reguard la visiun. Per Not Carl esa important da star landervia e da perseguitar il böt cun forza e cun ingaschamaint. Cha’l böt da la gruppa da lavur saja da viagiar dal 2032 cul prüm tren da l’Engiadina Bassa i’l Vnuost, disch Not Carl in ün’intervista. «Important esa pel mumaint eir da muossar al Tirol dal Süd ed al Tirol dal Nord, cha’l Grischun es fich interessà e cha las lavuors giajan uossa speditivamaing inavant», disch el sün dumonda. Da muossar preschentscha saja impustüt eir important, causa cha i’l Tirol dal Nord vain eir stübgià vi d’üna varianta da Landeck a Mals sur il Pass dal Raisch. Cha quist proget stetta bainschi eir in concurrenza cul proget d’ün tunnel da Scuol a Mals. «Il tunnel vess eir l’avantag chi’s pudess integrar las lingias d’ota tensiun ill’infrastructura dal tunnel», quinta Not Carl. Cha uschè as pudessa allontanar bleras püttas in tuot la regiun. Quai suottastricha eir Paul Stopper in seis referat. Eir per el es ün tunnel plü realistic sco üna lingia da tren sur il Pass dal Raisch chi sto survendscher üna gronda differenza d’otezza. «Blers motivs discuorran per la varianta Scuol – Mals, facilmaing sur la Val Müstair, e las schanzas per üna colliaziun da la Viafier retica culla Vinschgerbahn nu d’eiran mai uschè bunas», conclüda Not Carl cun persvasiun.

Text: Nicolo Bass