In s-chars trais mais possi accumplir il 50avel anniversari. Quai be sco infuormaziun, per cha tuot ha temp avuonda per stübgiar che regalar. Meis collegas da redacziun han nempe chattà oura, cha da comunichar ils giavüschs sün quista via, funcziuna il plü bain. Uschè survegnan els tschigulattas e dafatta puolpas pel producent. 

Però in mias lingias nu vaja pel regalin, dimpersé pels impegns e dovairs da prevenziun d’üna persuna da tschinquanta. Uschè disch mia famiglia fingià d’ün temp innan: «Cur cha Tü est tschinquanta vast pro’l meidi in controlla!» Il plü gugent fess mia duonna fingià giò tuot ils termins per controllar ils ögls, il sang, il colesterin, la prostata, etc. Dafatta üna coloscopia am spettarà bainbod (quai cha in rumantsch tuna almain amo plü bain co üna «Darmspiegelung»). Cun tuot quistas controllas e termins, nu’m restarà gnanca il temp da baiver ün magöl vin e far ün pa festa.

Eu nu vez quai tuot uschè stip. Bainschi suna massa pitschen per meis pais ed ils chavels nu creschan plü là ingio chi stessan. Però ils ultims 15 ons nu n’haja mancà gnanc’ün di da lavur causa malatia. Quai discuorra bain per mai?

E listess manzuna tuot la famiglia (ed eir las sgüranzas) d’agir preventivamaing: sirupins per quist, tablettinas natüralas per tschai... E per finir amo semins ed agl simplamaing per tuot. Cun üna droghista in chasa, nu daja inguotta chi nu dà.

Ed uossa vain amo la megldra: Ultimamaing n’haja fingià surgni il regal pel tschinquantavel, nempe la plü nouv’ura digitala cul mailin. Quella nu muossa be l’urari ed ils prossem termins, quella controlla simplamaing tuot: il ritem e la frequenza dal cour, la pressiun dal sang, la temperatura, scha dod inandret e dafatta scha tir il flà. Quella masüra eir sco ch’eu dorm: fetscha be ün cupidin o ün sön profuond. Mincha bunura survegna üna statistica da tuot mias fasas da dormir. Quist’ura cumonda dafatta cur cha stögl ir in let per dormir avuonda. E da tuot quista controlla as stoja bod gnir amalà! Però eu n’ha decis: scha quist mobel am seccà massa, schi til lascha controllar üna jada eir meis passacorp. 

Columna: Nicolo Bass