Tuot oter co simpel, as pudessa descriver il proget dals quatter giuvens Engiadinais da las prosmas eivnas. In ün’eivna partan els nempe cun ün auto ed ün töf per ün’aventüra tuottafat particulara. Vi da lur auto tacha üna reclama culla frasa «Von Einfach war nie die Rede». Quai descriva ün pa eir il proget «Europe Africa Rodeo». Insembel cun var 80 squadras da tuot l’Europa fan els raduond 5000 kilometers in 18 dis tras Marokko. Davo il viadi culla barcha da Genua fin a Marokko chi düra duos dis, cumainza l’aventüra als 29 avrigl a Tanger ed il viadi maina in direcziun Marrakesch, sur il Atlas e tras la Sahara inavo al punct da partenza. Dürant quist viadi ston els evader plüssas lezchas e ragiundscher ils böts parzials. Quai chi quinta nun es il temp – il viadi es il böt. 

Il stincal es dvantà concret

Plütost sco stincal la saira tard, es naschüda l’idea avant passa ün on. Bain
svelt es l’idea però dvantada plü seriusa ed il plü tard cun l’annunzcha definitiva in gün da l’on passà es il proget dvantà concret: Peder Andri Janett, Steivan Spiller, Lino Stecher ed Orlando Bass as partecipeschan sco squadra «Engadin Mountain Snails» a quist’excur
siun tras duos continents. Intant cha Janett, Stecher e Bass viagian cun ün auto, sezza Spiller sco «Marmot» sül töf. E vairamaing d’eira previs cha Peder Hugentobler as partecipess eir cun ün töf. Però pel tschinchavel partecipant es l’aventüra davo ün accidaint culs skis avant ün’eivna, statta a fin avant co cumanzar inandret. 

Lindornas e marmottas d’Engiadina

Cun lindornas e marmottas nu’s guadogna propcha üna cuorsa. E listess declera quai bain la rallye tras Marokko. Ils veiculs nu das-chan nempe avair daplü co 50 forzas da chavagl (PS), maximalmaing 60 chavals scha’ls autos sun plü vegls co 20 ons. Eir ils töfs ston esser almain 20 ons e das-chan avair maximalmaing 50 forzas da chavagl. «La gronda sfida es statta da chattar l’auto ed ils töfs adattats», quinta Lino Stecher. El es il mecaniker da la squadra engiadinaisa e cun üna valisch plaina d’üsaglias, tocs da reserva per reparaturas plü pitschnas, blers cabels per liar e bindels per tachar, voul el pudair reagir sün tuot las sfidas ed ils impedimaints dürant il viadi. Il VW Caddy da passa vainch ons da las lindornas engiadinaisas sarà impli cun material per tuot las eventualitats, eir per campar e dormir. Plü o main mincha duos dis ston ils partecipants passar ils puncts da controlla per tour eir incunter las nouvas lezchas e lura cuntinuescha il viadi captivant. «Nus vezzaran mincha di, scha dormin illa tenda o scha chattain ün hotelin», quinta Peder Andri Janett. El es il plü vegl dals partecipants engiadinais e spera da pudair dormir minchatant eir ün pa plü confortabel, impustüt pro temperaturas da 40 grads illa Sahara, o pro nolla grads sün 3000 meters illas muntognas da l’Atlas. 

Viagiar in gruppas

Intant cha quels trais chi viagian cun l’auto han plazza avuonda pel material, es la situaziun pro Steivan Spiller ün pa otra: El varà tuot quai ch’el dovra sün ed intuorn seis töf. «In üna chaista es il material pel töf, in tschella roba da campegi cun tenda e sach da dormir. Ed in üna buscha n’haja la büschmainta da trar aint», quinta’l. Ch’el vöglia esser independent e na stuvair as laschar sülla squadra cun l’auto. «I nu’s sà mai che chi capita», disch el. Ils organisatuors propuonan bainschi da viagiar in gruppas tras l’Africa. Sco ch’el declera, daraja però situaziuns, ingio cha’ls partecipants culs töfs pigliaran ün’otra ruta sco ils automobilists e viceversa. Perquai voul eir el avair tuot quai chi fa dabsögn cun sai. Simplamaing la prüm’incumbenza cha’ls partecipants han surgni ouravant, sarà plü difficila d’accumplir sül töf. Las squadras ston nempe tour cun sai skis o ün snowboard per far ün per stortas illas dünas da la Sahara. 

Il viadi es il böt

Il böt dals quatter giuvens es la partecipaziun e l’aventüra. «Nus lain simplamaing rivar aint il böt», disch Peder Andri Janett. Ün pa daplü ambiziuns sportivas ha invezza Orlando Bass. «Nus lain natüralmaing guadognar», disch el tuot serius e pissera per gronds ögls pro seis camerads. El – chi’d es dal rest il champiun svizzer actual dals juniors dal gö da tschoccas – es adüsà da metter ils böts ot avuonda. Per las prosmas trais eivnas baratta’l il glatsch fraid cul sablun chod da la Sahara suot ils peis. Ed eir scha a reguard ils böts nu sun las lindornas propcha da listess maniamaint, s’allegran tuots insembel sün quai chi tils spetta las prosmas eivnas.  Tantplü ch’els han investi bler temp da preparaziun e passa 20 000 francs in quist proget. «Nus vain stuvü adattar l’auto per esser preparats sün tuot las sfidas in Africa», quinta Orlando Bass e declera, cha sper la lavur dal collega mecaniker Lino Stecher, hajan els eir gnü grond sustegn da tscherts affars indigenas. 

Progets da svilup e charità

Ed eir scha quist proget sur munts e vals in duos continents para a tschertüns pac persistent e sainza sen, muossan ils organisatuors dal rodeo tras Marokko eir ün’avaina sociala. Cun mincha partecipaziun vegnan nempe sustgnüts progets da svilup, per exaimpel la fabrica da scoulinas a Marokko in collavuraziun cun «Child-Care-Afrika».  Eir ils partecipants da quist evenimaint 
tradiziunal ramassan e tscherchan minch’on donatuors chi sustegnan ils progets da svilup e da charità. 

Eir ils quatter Engiadinais ramassan diligiaintamaing ed els speran sün sustegn da l’Engiadina. «Sülla pagina d’internet as poja registrar e sustgnair ils progets per Pay Pal», declera Peder Andri Janett ed agiundscha da remarchar ils nomers «864» o «837». Quai sun nempe ils nomers da partenza, ch’els han tschernü svess e chi simbolisescha lur patria in Engiadina. Il nomer «864» definischa nempe il nomer da telefon da Scuol e contuorns ed il «837» per l’Engiadin’Ota. Cha uschè hana eir dürant il viadi üna colliaziun culla patria e possan cumbatter in situaziuns difficilas l’increschantüm. E chi chi lascha increscher dals quatter giuvnots po perseguitar lur viadi sün Facebook ed Instagram suot @engadinmountainsnails_marmots.

Text: Nicolo Bass