02.04.2024 2 min
Romedi Arquint d'eira ed es teolog, scolast e politiker. Tanter oter es el stat president da la Lia Rumantscha e da l’Uniun federalistica da las cumünanzas etnicas europeicas (UFCE) (fotografia: mad).

Romedi Arquint d'eira ed es teolog, scolast e politiker. Tanter oter es el stat president da la Lia Rumantscha e da l’Uniun federalistica da las cumünanzas etnicas europeicas (UFCE) (fotografia: mad).

Her saira am n’haja s-charplinà miga male cun ün bun ami sur da tuot ed inguotta. Cha’l muond dad hoz saja meglder co quel da plü bod – e, co bel chi d’eira plü bod, pretendaiva l’ami da Lü. Il magöl vin ha fat la sia, fin cha la duonna es ida in let ans cusgliand da balchar la vusch, tipic homens, ha’la marmuognà sül glim da la porta.

Nus dozzaivan la vusch e gnivan nanpro cun argumaints adüna plü impussibels. Minchün laiva avair radschun, e qua sun eu da natüra ün profi. Na per inguotta ch’eu n’ha tschernü la politica, là as poja pretender set e la cupicha ed insister dad avair radschun. Pro ün politiker vain il minim dubi be subit registrà sco deblezza.

Cuort avant co ir a durmir vaina cumanzà a filosofar. Cler, i dà chosas ingio chi nu dà dubis: Cha’l muond saja raduond per exaimpel, nu pudaina metter in dubi, fintant ch’ün nouv Galileo Galilei cun seis «eppure si muove» nu pretenda il cuntrari.

Da tschella vart, il muond es üna fuorcha da trais pizs, dschaiva mia nona. Dimena daja millieras da dumondas, ingio cha minchün pretenda dad avair la güsta resposta e cha tuot tschellas sajan fosas. Uschè as poja dispittar ad infinitum, co chi dschaivan fingià ils vegls Romans.

Avair radschun es üna da las qualitats per dar a l’uman l’impreschiun dad esser qualchün, e meglder co tschel. I’s pudess eir dir, per muossar chi s’es il gial illa stalla da giallinas. Uschè pretenda Putin eir d’avair radschun e nus til pudain cuntradir, ma el s’impipa.

Aint in nos muond plü pitschen dovraina suvent eir nus la listessa metoda. Imprender a dispittar, e que ans vaina dit a la fin mez imbambits: Eu n’ha radschun, ma il plü gugent am dispitta cun tai, cun ün chi eir el ha radschun, uschè sco cha Fried scriva sur da la democrazia – nus nun eschan daperüna, ma nus giain ourdglioter sco amis. Cun da quels chi dischan adüna be scha, e ma, chi sa, nu vala la paina da’s dispittar. Ed uschè eschan lura its in tuotta pasch in let.