Nardavrigl! Tant bella e divertenta cha l’istorgia intuorn la rondella da Giarsun es statta, quai es stat natüralmaing ün stincal dals prüms avrigl. Quista schnacca s’ha datta a verer daspö ons la preschentscha da la rondella da Giarsun, e be pac toc davent la «culla engiadinaisa» dal faver d’art Thomas Lampert chi fa ruina suot la naiv, sper la via, be davo la fuschina nouva. Lampert, es subit stat pront per quist stincal sün dumonda da la «Engadiner Post/Posta Ladina». Perche la listessa idea vaiva’l gnü fingià plüssas jadas. Ed el ha gnü eir fingià reacziuns da differentas persunas, chi til han adüna darcheu rendü attent, cha la culla engiadinaisa fess tantüna bella parada sülla rondella da Giarsun. Però a da quella nu vegna, la culla da metal fatta cun passa 200 trabügls da sulai resta davo la fuschina. «Almain intant amo», disch Thomas Lampert ed agiundscha, «ma forsa vess inchün eir vöglia da cumprar quella.»

Bleras reacziuns sül gnieu da Pasqua
Il «gnieu da Pasqua per Giarsun», sco chi’d es stat il titel illa Posta Ladina, ha pisserà per bleras reacziuns, impustüt illas medias socialas. Las remarchas sun idas uschè inavant, cha tschertüns han giavüschà e dafatta pretais, cha la culla engiadinaisa gniss installada dal vaira e per dal bun sülla rondella da Giarsun. Cha per ragiundscher quai as stessa postular pro’l Chantun.
Ma eir scha la simbiosa perfetta cun quista culla engiadinaisa sülla rondella da Giarsun es stat be ün spass dals prüms avrigl, correspundaivan bleras infuormaziuns i’l artichel illa Posta Ladina da gövgia passada a la vardà. Per exaimpel correspuonda plainamaing, cha Thomas Lampert a construi quista culla per l’EBexpo 2018 e cha quella es gnüda fatta cun trabügls da sulai (Sonnenwirbel) da metal as referind als sgrafits tradiziunals süllas chasas engiadinaisas. Vardaivel es eir il fat cha Thomas Lampert voul inaugurar dürant il mais gün – scha ma pussibel – sia fuschina nouva a Giarsun.

Proget raffinà ha dovrà seis temp
Eir las infuormaziuns a reguard la rondella da Giarsun correspuondan a la vardà: La prüma varianta d’imbellimaint cha la giuria, cun Thomas Lampert sco president, vaiva tschernü our da la concurrenza, nu vaiva persvas als respunsabels dal cumün da Scuol. «Perquai vaina stuvü far üna seguonda runda», disch Lampert sco president da la giuria e president da Guarda Turissem. Cha finalmaing sajan tuot ils pertocs stats perinclets cul proget da l’architect Urs Padrun da Guarda. «Quist proget es fich raffinà ed ha dovrà seis temp per la realisaziun», quinta’l. Cha sülla rondella ed ils contuorns da quella gnia implantada bos-cha e frus-chaglia e cha quai detta insembel üna simbiosa chi integrescha la rondella perfettamaing illa natüra. Cha per far quai s’haja stuvü trattar eir culs possessurs da terrain intuorn la rondella a reguard müdamaints da zonas e da terrain. Cha quistas trattativas hajan dürà plü lönch co previs, vaiva infuormà Arno Kirchen, il manader tecnic dal cumün da Scuol, in avuost da l’on passà.

Las lavuors cuntinueschan in mai
D’utuon, güst avant cha la prüma naiv es crodada, ha il cumün da Scuol amo preparà la fundamainta e mantunà il material per cha tuot saja pront per implantar da prümavaira. Sco cha Arno Kirchen infuorma sün dumonda, vegna cuntinuà cullas lavuors e cullas implantaziuns al principi da mai. «Implantada vain differenta frus-chaglia indigena, sco per exaimpel spinatscha, clavner e pomma d’asen», declera Kirchen. El imprometta cha las lavuors ed implantaziuns sün ed intuorn la rondella sajan a fin il plü tard pel cumanzamaint da la stagiun da stà.
Eir Thomas Lampert es cuntaint, cur cha quist chapitel chatta üna fin. Ed el racumanda da far quista stà ün’excursiun sü Guarda, ingio chi s’ha lura la megldra vista süll’instalaziun raffinada intuorn la rondella da Giarsun.

Text: Nicolo Bass