Da noss vaschins talians nu da-
s-chaina brichafat surtour tuot ils vizis, ma in tscherts reguard suna simplamaing ün cheu ouravant. Sco ch’els celebreschan lur specialitats e trats indigens in mincha regiun turistica es simplamaing da nar. Da la culazchun fin pro la tschaina riva tuot quai chi crescha e prosperescha in vicinaza sün maisa. Impustüt ils albiergs agroturistics sun champiuns in quista tematica. Da la salata caprese, sur la pasta ed il pici da la toscana, fin pro la bistecca fiorentina: tuot es ün giodimaint. I para sco ün brunch dals prüms avuost, simplamaing mincha di da l’on. Ed i vain l’aua in bocca fingià be cun scriver quistas lingias. In quist reguard pudessan noss turistikers e sviluppaders amo imprender bler.
Na da surtour es però ün oter nouv vizi in Italia. In blers lös turistics in Toscana ed in Liguria vain salüdà e discurrü bod be amo inglais. Ingio es restà il «Buongiorno» ed il «Ciao Bella»? E schi’s prouva da discuorrer lur bella lingua taliana, as survain listess bleras jadas resposta in inglais. Quist’experienza catastrofala n’haja fat be ultimamaing. Co schi nu füssan plü superbis da lur lingua e lur identità?
In quist reguard eschan nus Engiadinaisas ed Engiadinais natüralmaing bler meglders: Nus salüdain mincha giast cun ün simpatic «bun di» ed ün sincer «Allegra». Nus preschantain noss’identità, scha na adüna culinaricamaing, schi in mincha cas culturalmaing. Nossas tradiziuns vegnan vivüdas. Nus eschan superbis d’esser Rumantschs e nus muossain quai eir mincha di da l’on. O brich?

Columna: Nicolo Bass