Per muossar co chi’s pudess dar daplü preschentscha a la lingua ha la Lia Rumantscha publichà ün cuort film animà (fotografia: Lia Rumantscha).

Per muossar co chi’s pudess dar daplü preschentscha a la lingua ha la Lia Rumantscha publichà ün cuort film animà (fotografia: Lia Rumantscha).

Pretender daplü visibiltà pel rumantsch

Als 10 marz 1996 ha il pövel svizzer arcugnuschü il rumantsch sco lingua parzialmaing uffiziala da la Confederaziun. La Lia Rumantscha pretenda pel cumpleon da 25 ons daplü visibiltà ed ün adöver plü consequent dal rumantsch sül chomp federal.

La Lia Rumantscha voul concretamaing cha’l rumantsch gnia ütilisà in l’intera Svizra sainza excepziuns per inscripziuns e signalisaziuns da tuot gener. Quai pertocca per exaimpel lös, ingio cha las ulteriuras linguas uffizialas da la Svizra vegnan resguardadas. I’l territori rumantsch sto la lingua rumantscha avair priorità per infuormaziuns a la populaziun e quai sün tuot ils chanals da comunicaziun. «Scha’l rumantsch va a perder i’l context naziunal, crouda el plü e plü in invlidanza», motivescha Andreas Gabriel, secretari general ad interim da la Lia Rumantscha, la pretensiun. Ultra dal adöver consequent dal rumantsch giavüscha la Lia Rumantscha da l’administraziun federala e da las intrapraisas liadas a la Confederaziun, ch’ellas fetschan attenziun d’üna expressiun correcta in connex cullas linguas naziunalas respectivamaing ufficialas. «La Svizra es quadrilingua respectivamaing plurilingua, però na trilingua», resümescha Andreas Gabriel il giavüsch.

Eir il cusglier naziunal Martin Candinas sustegna las pretaisas da la Lia Rumantscha: «Üna lingua pitschna sco il rumantsch es dependenta d’üna preschentscha in tuot la Svizra.» Cha la Confederaziun saja obliada in quista dumonda, agiundscha’l. Martin Candinas presidiescha la gruppa parlamentara «lingua e cultura rumantscha» chi’d es gnüda fundada dal 2013 in collavuraziun culla Lia Rumantscha e chi dombra actualmaing passa 80 commembras e commembers. Il parlamaint ha deliberà in settember 2020 la missiva da cultura da la Confederaziun pels ons 2021 fin 2024. Quella prevezza per la prüma jada la promoziun dal rumantsch eir dadour ils territoris linguistics in Grischun, e quai per tuot la Svizra. 

Comunicaziun da pressa da la Lia Rumantscha


Noch keine Kommentare