Punctualmaing per Pasqua as preschainta la rondella da Giarsun cun ün nouv vesti. Da pretender cha quai saja ün öv da Pasqua es exagerà. Quai es plütost üna dretta «culla engiadinaisa» chi decorescha la rondella chi spetta bod daspö tschinch ons sün ün imbellimaint. L’utuon passà, il di avant cha la prüma naiv es crodada, ha il cumün da Scuol amo preparà la fundamainta e mantunà il material da fabrica per cha la culla da metal po as gnieuar in parada apaina cha la naiv es alguada. Quist’eivna esa lura stat uschè inavant e la culla dal faver d’art Thomas Lampert da Guarda es gnüda installada e fa cun sia patina gronda parada per la Gövgia soncha.

Üna culla sco ün sgrafit
Thomas Lampert ha creà quista culla per l’EBexpo chi ha gnü lö dal 2018. Quella jada vaiva’l installà i’l intern da la culla ün’exposiziun da fotografias ed ils visitaduors pudaivan entrar tras üna locca averta. Eir hoz amo es quista locca existenta e chi chi’d ha temp e vöglia po entrar illa culla süsom la rondella – natüralmaing respettond la sgürezza e las reglas da trafic – ed admirar la cuntrada in tuot las direcziuns tras las fouras libras da la «culla engiadinaisa». Uschè vain ella nomnada da l’iniziant chi declera seis impissamaints davo quista creaziun: «La culla es gnüda fatta cun passa 200 trabügls da sulai (Sonnenwirbel) da metal. Quistas rundellas as chatta eir tradiziunalmaing in fuorma da sgrafits süllas chasas engiadinaisas.» Perquai discuorra Lampert eir d’üna dretta «culla engiadinaisa». E schi’s guarda bain la culla, as vezza eir la structura da mincha singula rundella chi paran da’s stordscher illa splendur dal sulai. La simbiosa tanter la rondella da Giarsun e la culla da metal raduonda cun tuot sias pierlas para perfetta. Eir Thomas Lampert es superbi e fich cuntaint da quista soluziun. Uschè ha’l chattà ün nouv dachasa per sia «culla engiadinaisa» ed eir la rondella da Giarsun al pè dal cumün dad Uorsin as preschainta finalmaing cun ün aspet merità.

Mai stat quiet intuorn la rondella
Fin cha la culla dal faver d’art Thomas Lampert ha pudü gnir installada sülla rondella da Giarsun, es passada bler aua davo l’En. El vaiva intant deposità quista culla a Giarsun davo sia fuschina nouva chi vain inaugurada dürant il mais gün. «In che fuorma cha nus inaugurain nossa fuschina da Giarsun es amo intschert», quinta il mansteran innovativ. Cha quai dependa ferm dal svilup dal cornonavirus. Lampert es eir president da Guarda Turissem ed el es eir stat commember da la giuria chi vaiva evaluà las propostas our da la concurrenza per imbellir la rondella da Giarsun. Quel proget d’art cha la giuria vaiva propuonü nu d’eira finalmaing stat realisabel, respectivamaing quel nu vaiva persvas als respunsabels dal cumün da Scuol, chi han in quist reguard l’ultim pled in chapitel. Ils pertocs nu vaivan chattà üna soluziun cumünaivla, uschè cha la concurrenza es gnüda manada in üna seguonda runda. Insacura s’ha eir derasada la fama, cha la rondella da Giarsun s’haja massa stretta, e stopcha gnir fabrichada da nouv. Ils respunsabels da l’Uffizi da construcziun bassa han però revochà quista tuna. Eir schi paraiva cha’l fabricat dormiss il sön da Rösaspina, nun esa mai stat quiet intuorn la rondella. Be l’on passà ha la «Engadiner Post/Posta Ladina» inizià üna concurrenza per tscherchar la plü bella rondella in Engiadina. In quista concurrenza ha fat la rondellla da Giarsun üna noscha figüra. Ma cun quai esa uossa definitivamaing a fin.

Text: Nicolo Bass