Cun chaminar sü vers l’Institut Otalpin indichescha il muossavia Staff/Students, sur l’entrada provisorica pervi da las lavurs da fabrica esa scrit Entrance. Dadaintvart però as vezza ün placat cun fotografias da duos duonnas e’l text «Sajat bainvgnüdas a l’Institut Otalpin per Vossa prelecziun. No’ns allegrain!»

La magistra da rumantsch Uorschla Natalia Caprez Brülhart vaiva invidà als duos giasts l’eivna passada davo avair let cun sias classas las istorgias cuortas cha l’autura da Ftan Rut Plouda ha publichà in seis cudesch «Verd s-chür». Quel es gnü tradüt in tudais-ch da Claire Hauser Pult cul titel «Moosgrün». Fingià quists duos titels differents han dat l’occasiun da discuter che cha scriver e tradüer significhan. Dürant duos lecziuns han ils scolars e las scolaras rumantschas dal gimnasi pudü tadlar co e che cha l’autura descriva ed eir pudü badair cha tradüer nu voul be dir tradüer pled per pled.

Ils impissamaints dals duos giasts e lur respostas a las dumondas han scleri che chi’d es l’essenzial cur chi’s lavura culla lingua. Eir il fat cha l’autura nun ha influenza sülla cuverta dal cudesch ha fat star stut. Il sdun cun aint schoppa da custabs süll’ediziun rumantscha nu plascha insomma na a Rut Plouda.

L’autura ha insisti sül cling da seis texts e giavüschà cha’l public aint ill’aula dessa be tadlar, sainza leger ils texts. Cur cha la traductura ha quintà da las discussiuns intensivas cun l’autura s’haja pudü s’inaccordscher che avantag chi’d es da tradüer l’ouvra dad ün’autura vivainta. La prüma versiun da la frasa finala «…sco sch’ella less strar our a seis confrars ed a sias consours da las profuonditats sü vers la glüm» tunaiva «… wie wenn sie ihre Mitbrüder und Mitschwestern aus der Tiefe ins Licht emporziehen wollte.» Eir ils scolars e las scolaras han badà cha la glüm sto esser a la fin da la frasa, per ch’ella saja plü ligera e muossa la spranza davo la s-chürdüm. E chi nu’s possa tradüer in tudais-ch «üna mür sün ün mür» e «l’ögl plü grond co’l bögl» ha inclet minchün. Tuottas e tuots sun its a giantar aint il dinner room persvas cha culla lingua as possa far enorm bler, sco cha Rut Plouda vaiva manià. (protr.)