Per Fadrina Hofmann da Scuol as serra il rinch: Da mattetta ha ella scrit ün’istorgia per la concurrenza da scriver Pledpierla ed ella ha guadognà il prüm premi in sia categoria d’età. «Eu nu m’allgord plü da l’istorgia, eu m’allgord però da l’arcugnuschentscha e dal mumaint da pudair leger e preschantar il text avant public», quint’la. Cha quist mumaint tilla haja motivà da cuntinuar a scriver. Hoz es ella commembra da la giuria da la concurrenza da scriver organisada da la Lia Rumantscha ed ella brama dal mumaint da pudair leger tuot ils texts rumantschs inoltrats. Amo fin la fin da marz han uffants e giuvenils la pussibiltà d’inoltrar las istorgias. In seguit lura cumainza la lavur dals trais commembers da la giuria chi legian e discutan fin chals texts victurs sun definits.

Plü bod d’eira il muond plü pitschen
Fadrina Hofmann piglia part per la seguonda jada a la giuria. «Eu less gnir surpraisa da las fantasias ed eu n’ha plaschair, scha quellas sun eir ponderadas e s-chaffischan mumaints inaspettats», disch la scriptura e schurnalista. Cha plü bod d’eira il muond amo plü pitschen e prüvà. Cha hoz hajan ils uffants ün oter consüm da medias e nüglia nu saja impussibel. «Ils temas sun restats adüna quels, però ils uffants vegnan confruntats plü svelt eir cun temas difficils», quinta la mamma da duos uffants. Eir ella as giavüschess daplü temp per scriver aignas istorgias rumantschas, ma il temp es limità. Sco mamma e schurnalista in plazza plaina nu chatt’la adüna il temp per la fantasia litterara. Cha scriver saja bainschi seis manster, però ella fa üna gronda differenza tanter il scriver schurnalistic in fuorma da lavur manuala e la disciplina litterara ingio cha la fantasia sta i’l center e na ils fats. «Illa litteratura as poja esser plü liber e persunal», constat’la. Daspö passa 20 ons lavur’la sco schurnalista ed il plü gugent scriv’la reportaschas e purtrets. «In quistas disciplinas s’haja amo man liber e la creatività es centrala». Il plü jent scriv’la bainschi in rumantsch, «quai es mia lingua dal cour.» Ma sco collavuratura d’üna gazetta tudais-cha scriv’la per gronda part eir in lingua tudais-cha. «Quai es oramai la lingua dal cheu», agiundsch’la.

La tradiziun da scriver istorgias
Dad ir insomma be la via da scriptura ed autura, nu saja per ella mai propcha statta ün’opziun. Per far quai es ella massa pac artista. «Eu sun massa pac pragmatica e stögl guadognar raps per viver e trar via la famiglia.» Cha da viver unicamaing cun scriver cudeschs rumantschs nu saja pussibel e cha bleras scripturas e scripturs rumantschs hajan stuvü cumanzar a scriver in lingua tudais-cha per pudair viver da lur vocaziun. «Perquai es per mai scriver restà ün passatemp». Cha culla lavur schurnalistica haja el bainschi eir pudü realisar ün sömmi ed ella nu voul insomma brich tour a la giuventüna la vöglia da scriver.
Cumanzà a scriver ha Fadrina Hofmann d’uffant. «Eu scrivaiva adüna ün’istorgia per l’anniversari da meis bap», quint’la. Cha hoz hajan surtut seis uffants quista tradiziun. Ell ha scrit bleras istorgias chi sun gnüdas publichadas in cudeschs e chalenders per uffants e creschüts. Seis cudesch «Be mumaints» es fingià exaust. Sco scriptura e schurnalista cun grond’experienza ha ella uossa cuaida e vöglia da leger tuot las nouvas istorgias e valütar ils texts dals uffants e da la giuventüna ladina. La premiaziun da la concurrenza da scriver Pledpierla per uffants e giuvenils ha lö quist on fingià als 2 gün. Partecipar as poja in quatter differentas categorias d’età: la terza e quarta classa, la tschinch- e sesavla classa, il s-chalin ot e la categoria da giuvenils e giuvens creschüts da 17 fin 25 ons. Il tema per las categorias da la scoula primara es quist on «Üna bes-cha raquinta» e quel pels giuvenils e giuvens creschüts «Il clima as müda - eu müd il clima».

Text: Nicolo Bass